Yazma eğitiminde süreç, tür ve süreç-tür temelli yaklaşımların kullanımları

Abstract

Bu çalışmanın amacı, süreç, tür ve süreç-tür temelli yazma yaklaşımlarının kullanım alanlarını ve Türkçe eğitimi açısından ne şekilde kullanılabilecekleri hususunu ele alarak teorik bir çerçeve çizmektir. Bu doğrultuda ilk olarak 20. yüzyılın başlarından itibaren tarihsel perspektiften yazma eğitimine yönelik yaklaşımlar ele alınmıştır. Ardından günümüzde etkin olarak kullanılan süreç ve tür temelli yaklaşımların sağladığı avantajlar ve sınırlılıklar ortaya koyulmuştur. Böylece teorik bir çerçeve çizilmesi amaçlanmıştır. Süreç temelli yaklaşımın bireylerin yaratıcı düşünmelerini, kendilerini daha etkili bir şekilde ifade etmelerini ve zihinsel becerilerini daha fazla kullanmalarını teşvik ettiği görülmektedir. Buna karşın tür temelli yazma yaklaşımı ise yazı türlerine yönelik daha fazla bilgi içeren, öğrencilere hazır şablonlar sunarak daha kolay yazmalarına yardımcı olan ve alan yazında ilgili türlerin başarılı örneklerini incelemeyi sağlayan bir yapıdadır. Sonuç olarak öğretmenlerin bu iki yaklaşımın temel özelliklerini bilerek avantajlı oldukları noktalarda bir arada ya da dönüşümlü olarak kullanılması gerektiğinden hareketle bu iki yöntemin bir arada kullanımına yönelik örnekler öneri olarak sunulmuştur. Bunlardan ilki iki yaklaşımın yazmaya yönelik kazanımların yapısına göre dönüşümlü olarak kullanılmasıdır. İkinci çeşit olarak ise tür temelli yaklaşımın süreç temelli yaklaşımın öncüsü olarak kullanıldığı süreçtür temelli yazma öğretimi yer almaktadır. Süreç-tür temelli yaklaşımda tür temelli bir yaklaşımın metin incelemeleri ve örnek okumaları ile bilgi ve beceri kazanan öğrenci, daha sonra süreç temelli yaklaşımın yaratıcı etkinlikleri ile yazma becerisini geliştirmektedir

The purpose of this study is to examine the usage areas of process, genre and process-genre based writing approaches, and how they can be used in Turkish writing education. In this respect, the approaches to writing education, starting from the beginning of the 20th century, were first discussed from the historical perspective. Then, the advantages and limitations of the process and genre-based approaches that are used effectively today were presented. By this way, it was aimed to draw a theoretical framework. It has been clearly seen that the process-based writing approach encourages individuals to think creatively, to express themselves more effectively and to use their mental skills more. On the other hand, the genre-based writing approach provides more information about written genres, helps students to write more easily by presenting ready-made templates and examines successful examples of the related genres in the literature. As a result, teachers are expected to know the basic features of these two approaches and use them together or alternatively, considering their advantageous features. Therefore, examples of using these two approaches in combination were presented as suggestions. The first combination is using process and genre-based approaches alternately in terms of the writing lessons’ objectives and aims. The second combination includes the process-genre based approach in which genre-based approach is utilized as a precursor to the process based approach. In the process-genre based approach, after gaining the necessary knowledge and skills through text analysis and sample readings, the learner develops his/her writing skill with creative tasks in the process-based approach.