Öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel destek algılarının örgütsel sinizm tutumuna yönelik etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Milli Eğitim Bakanlığı'na (MEB) bağlı okullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel destek algılarının örgütsel sinizm tutumları üzerindeki etkisini belirlemektir. Bu bağlamda öğretmenlerin örgütsel adalet, örgütsel destek ve örgütsel sinizme yönelik tutumları incelenmiş ve öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel destek algıları ile örgütsel sinizme ilişkin tutumlarının, demografik değişkenlere (cinsiyet, yaş, medeni hal, meslekteki çalışma süresi, çalışılan okul türü) göre farklılık gösterip göstermediği belirlenmesi amaçlanmış, ilişkisel tarama modeli yaklaşımı temel alınmıştır. Araştırmanın evrenini, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında İstanbul ilinde MEB'e bağlı devlet liselerinde görev yapan 58959 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini ise Bağcılar, Başakşehir ve Esenler ilçelerinde Anadolu lisesi, Anadolu imam hatip lisesi ve mesleki ve teknik Anadolu liselerinde görev yapan 380 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama yöntemi olarak ölçeklerden faydalanılmıştır. Dört kısım olarak tasarlanan veri toplama aracında katılımcıların demografik özelliklerinin incelendiği kişisel bilgi formu, örgütsel adalet algısı ölçeği, örgütsel destek algısı ölçeği ve örgütsel sinizm ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde frekans, ortalama, yüzde, standart sapma, tek yönlü varyans analizi, t-testi, korelasyon ve doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçları öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel destek algıları ile örgütsel sinizme ilişkin tutumlarının demografik özelliklere göre istatistiki açıdan anlamlı farklılık gösterdiğini ortaya koymuştur. Elde edilen sonuçlara göre örgütsel sinizme yönelik tutumlar ile hem örgütsel adalet algısı hem de örgütsel destek algısı arasında negatif yönde ve yüksek düzeyde istatistiki açıdan anlamlı doğrusal bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Sonuçlar ayrıca örgütsel adalet ve örgütsel destek algısının örgütsel sinizme ilişkin tutum üzerinde istatistiki açından anlamlı etkiye sahip olduğunu ve örgütsel sinizme yönelik tutumlardaki değişimin %55.8'ini açıkladığını ortaya koymuştur. Sonuçlar, örgütsel adalet ve örgütsel destek algısının örgütsel sinizme yönelik tutumların anlamlı bir yordayıcısı olduğunu göstermiştir.

The goal of this study is to identify the effect of organizational justice and organizational support perception of teachers who work at schools of the Ministry of National Education (MEB) on their organization cynicism attitude. In this context, teachers' attitude towards organizational justice, organizational support and organizational cynicism were analysed in an attempt to identify whether teachers' organizational justice and organizational support perceptions and attitudes towards organizational cynicism were related to demographic variables (gender, age, marital status, working in the profession, school type of the study) based on relational screening model approach. Study population comprise 58959 teachers who worked in high schools in İstanbul province associated with MEB in 2018-2019 academic period. Cluster sampling method was used in the study. Study sample comprise 380 teachers working at Anatolian High Schools, Anatolian Religious High Schools and Anatolian Vocational and Technical High Schools in Bağcılar, Başakşehir and Esenler districts. Scale was used as data collection tool of the study. Data collection tool was designed in four parts including personal information form to analyse demographic features of the participants, organizational justice perception scale, organizational support perception scale and organizational cynicism scale. Analysis of study data involved frequency, mean, percentage, standard deviation, one-way variance analysis, t-test, correlation and linear regression analysis. Study results have revealed that statistics of teachers' organizational justice and organizational support perceptions and organizational cynicism attitudes are significantly related to their demographic features. Study results have revealed that there is negative and statistically significant relationship between organizational cynicism and both organizational justice perception and organizational support perception. Results also indicate that organizational justice and organizational support perception has significant effect on organizational cynicism attitude and accounts for 55.8 % of the change in attitudes towards cynicism. Results have indicated that organizational justice and organizational support perception is a significant predictor of attitudes towards organizational cynicism.