Türkçe eğitiminde geliştirilmesi gereken bir üst düzey düşünme becerisi: analitik düşünme

Abstract

Bu çalışmanın amacı, üst düzey düşünme becerilerinden biri olan analitik düşünmenin Türkçe eğitiminin temel dil becerileriyle ilişkisini ortaya koymak ve bu konuda teorik bir çerçeve oluşturmaktır. Türkçe öğretiminde üst düzey düşünme becerilerinin kazandırılmasında yaşanan problemler, alanyazındaki çalışmalar ve PISA sınavlarındaki üst düzey düşünebilen başarılı öğrenci oranının azlığı ile açıkça görülebilmektedir. Bu doğrultuda, derleme makale formatında hazırlanan bu çalışmada, nitel araştırma desenlerinden temel nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Analiz birimi olarak yenilenmiş Bloom taksonomisinin analiz basamağının alt boyutları olan ayırt etme, organize etme ve ilişkilendirme / dayandırma boyutları kullanılmış ve buna göre temel dil becerileri ile analitik düşünme becerileri ilişkilendirilmiştir. Ardından bu üç başlığa yönelik etkinlik örnek olarak hazırlanan etkinlik ya da sorular yine aynı doğrultuda ele alınmıştır. Sonuç olarak analitik düşünme becerisinin eğitim yoluyla geliştirilebileceği, sentez ve değerlendirme gibi daha üst basamaklarındaki düşünme becerilerinin geliştirilmesi için ön hazırlığı teşkil ettiği ortaya koyularak bu konuda yapılabilecek yeni araştırmalar için öneriler sunulmuştur.

This study aims to determine the relationship between analytical thinking, which is one of the higher order thinking skills, with the main language skills of Turkish language education and to form a theoretical framework in this regard. The problems experienced in teaching higher-order thinking skills in Turkey, can be clearly seen with many studies in literature and with the low percentage of successful students taking PISA reading exams. Accordingly, in this study, which was prepared in the form of a review article, the basic qualitative research method was used. As a unit of analysis, differentiating, organizing and connecting/relating dimensions, which are the sub-dimensions of the analysis level of the renewed Bloom taxonomy, were used and basic language skills and analytical thinking skills were associated, accordingly. Then, the activities and questions prepared as an example for these three sub-titles were analyzed in the same direction. As a result, analytical thinking skills were defined as a skill which can be developed through language education. This skill is also preliminary preparation for developing higher-order thinking skills such as evaluation and creation. At the end of this study, some suggestions for further research on this subject were presented.