Medeniyet ve iktisat

Abstract

Tarih boyunca dünya üzerinde var olan her medeniyet kendinden önceki medeniyetin tecrübe birikimine yaslanır ve kendi değerler sistemine göre maddi ve manevi alanı şekillendirmeye çalışır. Günümüz dünyasında etkin bir rol oynayan modern batı medeniyeti de kendinden önceki medeniyetlerin tecrübe ve birikimlerinden istifade etmiştir. Ancak modern batı medeniyetini kendinden önceki medeniyetlerden ayıran en önemli unsur, maddi bir medeniyet olarak ekonomik alanı diğer tüm alanların önüne koymuş olması ve diğer tüm alanları da ekonomik önceliklere göre konumlandırmış ve şekillendirmiş bulunmasıdır. Diğer bir ifadeyle modern batı medeniyetinin zihniyet yapısında ve değerler sisteminde maddiyatın ve ekonominin öncelikleri sistemi şekillendiren temel unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Yani modern batı medeniyetinin sanat, siyaset, eğitim, bilim, kültür ve ahlak alanları başta olmak üzere her alandaki önceliği ekonomik bir bakış açısıyla belirlenmektedir. Bu anlayışın tarihte ilk defa modern zamanlarda tecrübe edildiği söylenebilir. Modern batı medeniyetinden önce dünyada etkili olan medeniyetlerin her birinin elbette bir iktisat anlayışları vardı. Ancak hiçbirisi modern batı medeniyeti kadar maddi olanı, ekonomiyi, merkeze almış değildir. Her ne kadar şimdiye kadar bu anlayış ve tasavvur, sistemin son üç yüz yıldaki batı merkezli ekonomik büyüme ve özellikle de son yüzyılda tüm dünyadaki etkisini arttırmada en önemli avantajı gibi görünse de, belki de tüm insanlığın ortak mirası ve birikimi olan “medeniyeti” tehdit eden en büyük zaaf olarak karşımıza çıkmaktadır

Throughout the course of history, every world civilization rested on the experience of preceding civilizations in their efforts of shaping the material and spiritual space according to its own worldview and values. Modern western civilization, which continues to affect today’s world, also benefited from the experiences and accumulations of preceding civilizations. However, as a material civilization, what distinguishes modern western civilization from past civilizations most is the fact that it has placed economy above other fields and consequently positioned and also shaped its fields according to peculiar economic priorities. The priorities of material economy in the structure and values of the system of modern western civilization represent the basic components of the system. Therefore, the priorities of modern western civilization in the diverse spheres, especially in art, politics, education, science, culture and ethics are determined purely by an economic perspective. It may be said that across human history, this understanding was experienced for the first time in modern time. Before the modern western civilization, each civilization that influenced the world had no doubt in understanding economics. However, none of them appeared to have focused on the centraility on the material economy as much as the modern western civilization did. This understanding and imagination appear to represent the most important advantage of the system during the last three hundred years in the western-centered economic growth, especially when it pursued inreased of impact all over the world in the last century. This situation is considered to be the major weakness of the economic system threatening “civilization” as the common heritage and accumulation of humanity