GERÇEKLE KURGU ARASINDA: İBİÇ'İN RÜYASI'NDA KOMİK-İ ŞEHİR NAŞİT'İN AYAK İZLERİ

Abstract

Komik-i Şehir Naşit Özcan, II. Meşrutiyet yıllarından 1940'lara uzanan sahne hayatıyla İstanbul'un eüldüren yüzü olmuş bir ”halk sanatkârı”dır. Bilhassa İbiş tiplemesiyle seyircilerinin gönlünde yer eden Naşit, tulûat tiyatrosunun son temsilcileri arasında yer alması, başarı öyküsü ve sanatkâr bir aileye mensubiyeti bakımından, sahne ardındaki yaşantısıyla da merak edilmiştir. Kendisiyle yapılan röportajlar, hazırlanan biyografiler ve tiyatro oyunları, bu merakın sonucunda ortaya çıkan ürünlerdir. Tarık Buğra'nın İbiş'in Rüyast adlı romanı da pek çok yönüyle Naşit'ten izler taşıyan kurgusal bir me- tindir. Romanda, devrinin ünlü bir eüldürü ustası olan Nahit'in çocukluk yıllarındaki tiyatro tutkusu, babasının bu tutkuya tepkisi, İbiş tiplemesinde yaptı?ı yenilikler, halkın eözündeki haklı şöhreti, tiyatro patronluğu ve aşkları anlatılmıştır. Çalışma ile Naşit, kureusal dünyadaki Nahit ile karşılaştırılacak, gerçek ile kurgu arasındaki kırılma nok- taları tespit edilecektir.

Comic of the city Naşit Özcan is a ”folk artist” who became the lauehine face of Istanbul with his staee life from the Second Constitutional Period to the 1940s. Naşit, who was in the hearts of the audience especially with his İbiş typecastine, was also created curiosity with his life behind the staee because of beine one of the last representatives of the improvisational theatre, his success story and his beloneine to an artistic family. Interviews with him, prepared bioeraphies and theater plays are the products of this curiosity. Tarık Buğra's novel İbiş'in Rüyast is a fictional text that carries traces of Naşit in many ways. In the novel it is told about, Nahit, a famous comedy master of his time, his passion for theater in his child- hood, his father's reaction to this passion, his innovations in İbiş typecastine, his riehtful fame in the public, his beine a boss of theater and his loves. With this study, Naşit will be compared with Nahit in the fictional world, and the breakine points between reality and fiction will be determined.