Yüksek ve düşük düzeyde hayır diyebilme becerisine sahip olan öğrencilerin sosyal anksiyete ve bilgisayar oyun bağımlılığı açısından incelenmesi

Abstract

İlişkisel tarama modelinin tercih edildiği bu çalışmada yüksek ve düşük düzeyde hayır diyebilme becerisine sahip olan öğrencilerin; hayır diyebilme düzeylerinin, sosyal anksiyete ve bilgisayar oyun bağımlılığı ile çeşitli demografik değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada Çocuklar İçin Hayır Diyebilme Becerisi Ölçeği, Çocuklar İçin Sosyal Anksiyete Ölçeği, Çocuklar İçin Bilgisayar Oyun Bağımlılığı Ölçeği ve araştırmacının oluşturduğu kişisel bilgi formu kullanılarak veriler toplanmıştır. Araştırmaya 4. ve 5.sınıfa devam eden 309 öğrenci katılmış, öğrencilerin 168'i (%45.6) kadın ve 241'i (%54.4) erkektir. Çalışmanın analizinde öncelikle tüm grup için yapılan analiz bulgularına yer verilmiştir. Daha sonra gruplar düşük ve yüksek düzeyde hayır diyebilme düzeylerine göre ayrılmışlardır. Çalışmada verilerin analizinde T testi, Mann Whitney U testi, Korelasyon ve Regresyon analizleri yapılmıştır. Regresyon ve korelasyon analizleri sadece homojenlik koşulunu sağlayan değişkenlerle yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre çalışma grubunda yer alan tüm öğrencilerin analiz bulgularında hayır diyebilme becerisi ve cinsiyet arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Bu farklılık kız öğrencilerin lehinedir. Kız öğrencilerin sosyal anksiyete puan ortalaması erkek öğrencilerden düşüktür ve bu fark anlamlı bulunmamıştır. Bilgisayar oyun bağımlılığında kız öğrencilerin sıra ortalaması ile erkek öğrencilerin sıra ortalaması arasındaki fark anlamlı bulunmuştur. Bu fark erkeklerin lehinedir. Tüm öğrenciler için yüksek ve düşük düzeyde hayır diyebilme becerisine göre hayır diyebilme becerisi, sosyal anksiyete ve bilgisayar oyun bağımlılığı bulguları incelendiğinde düşük düzeyde hayır diyebilen öğrencilerin hayır diyebilme puan ortalaması yüksek düzeyde hayır diyebilen öğrenci grubundan düşük, sosyal anksiyete ve bilgisayar oyun bağımlılığı ortalamaları ise yüksektir. Bulunan farklar anlamlıdır. Öğrencilerin sınıf düzeyine göre hayır diyebilme, sosyal anksiyete ve bilgisayar oyun bağımlılıkları anlamlı farklılık göstermemektedir. Düşük düzeyde hayır diyebilen öğrencilerin bulguları incelendiğinde kız öğrencilerin hayır diyebilme ve sosyal anksiyete puan ortalaması erkek öğrencilerin ortalamasından yüksektir. Ancak bu fark anlamlı bulunmamıştır. Bilgisayar oyun bağımlılığında ise anlamlı fark bulunmuştur. Bu fark erkeklerin lehinedir. Öğrencilerin sosyal anksiyete ve bilgisayar oyun bağımlılıkları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunurken bilgisayar oyun bağımlılığı ile hayır diyebilme arasındaki ilişki pozitif yönlü ancak anlamlı değildir. Sosyal anksiyete ve bilgisayar oyun bağımlılığı öğrencilerin hayır diyebilme becerisini anlamlı olarak açıklayamamaktadır. Yüksek düzeyde hayır diyebilen öğrencilerin bulguları incelendiğinde ise kız öğrencilerin hayır diyebilme puan ortalaması erkek öğrencilerden düşük, sosyal anksiyete puan ortalaması ise kız öğrencilerde erkek öğrencilerden daha yüksektir. Ancak bu farklıklar anlamlı bulunmamıştır. Bilgisayar oyun bağımlılığında anlamlı fark bulunmuştur. Bu fark erkeklerin lehinedir. Öğrencilerin hayır diyebilme becerisi ve sosyal anksiyeteleri arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Hayır diyebilme becerisine etkisi incelenen sosyal anksiyetenin hayır diyebilme becerisini negatif yönde anlamlı olarak açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır.

The relational screening model was preferred in this study, and the study including the students who had the ability to say no at high or low levels aimed to examine the levels of being able to say no in terms of social anxiety, computer game addiction and various demographic variables. Data were collected using the Ability to Say No for Children Scale, the Social Anxiety Scale for Children, the Computer Game Addiction Scale for Children, and the personal information form created by the researcher. 309 students attending the 4th and 5th grades participated in the study, 168 (45.6%) of the students were female and 241 (54.4%) were male. First analyse included all the groups attented in the study. Then, the analyses were performed for each group with low and high levels of saying no. In the study, T test, Mann Whitney U test, Correlation and Regression analyzes were used in the analysis of the data. Regression and correlation analyses were performed only with the variables satisfying the homogeneity condition. Findings by the analysis all the student groups showed a significant correlationbetween the ability to say no and gender. This difference is in favor of female students. The mean social anxiety score of female students was lower than that of male students, and this difference was not significant. The difference between the mean rank of female students and the mean rank of male students in computer game addiction was found to be significant. This difference is in favor of men. When the findings of saying no, social anxiety and computer game addiction for all student groups with the ability to say no at a high or low level are examined, the mean score of saying no at low level is lower than the mean score of saying no at a low level, and the mean of social anxiety and computer game addiction is higher than the group of students who had saying no at a high level. The differences found are significant. Students' ability to say no according to their grade level, social anxiety and computer game addictions do not differ significantly. When the findings of the students who had saying no at a low level are examined, the mean score of saying no and social anxiety of female students is higher than the average of male students. However, this difference was not significant. A significant difference was found in computer game addiction. This difference is in favor of men. While there is a positive and significant relationship between students' social anxiety and computer game addictions, the relationship between computer game addiction and being able to say no is positive but not significant. Social anxiety and computer game addiction cannot significantly explain the ability of students to say no. When the findings of the students who had saying no at a high level are examined, the mean score of saying no of female students is lower than that of male students, and the mean score of social anxiety is higher in females than males students. However, these differences were found not to be significant. A significant difference found in computer game addiction is in favor of men. A negative and significant relationship was found between students' ability to say no and their social anxiety. It was concluded that social anxiety, the effect of which was examined on the ability to say no, explained the ability to say no in a negative way and significantly.