Yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesi açısından Cumhurbaşkanlığı kararnameleri

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 2017 Anayasa değişikliği ile hukuk sistemimize kazandırılan ve yürütme organının düzenleyici işlem türü olan Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin, mukayeseli hukuk dalında, dünyadaki örnekleri ile beraber mütalaa edilip, hukuki niteliği, hukuki rejimi ve yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesi ile olan bağlantısının incelenmesidir. Bu çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden betimsel model kullanılmıştır. Bu manada geniş literatür taraması yapılarak konu ile ilgili olan eserler incelenmiştir. Bu çalışmada Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ikili ayrıma tabi tutularak olarak ele alınmıştır. Bunlar Anayasa m. 104/17'de belirtilen icra Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ve m. 104/9, m. 106/11, m. 108/4, m. 118/5, hususi olarak belirtilen teşkilat Cumhurbaşkanlığı kararnameleridir. Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin hukuki niteliği olarak, doğrudan Anayasal yetkilendirme ile ihdas edilmelerinden dolayı asli nitelikli ve maddi manada yasama işlemi, şekli manada yürütme işlemi oldukları belirtilmiştir. Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin hukuki rejimi, idari işlemin unsurları açısından müstakil başlıklar altında değerlendirilmiştir. Bu noktada teşkilat Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin yürütme organına mahfuz yetki alanı tanıdığı neticesine varılmıştır. Normlar hiyerarşisi bağlamında iki yüzlü normlar piramidi görüşü benimsenip, kanun ile Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin hiyerarşik olarak üstlük ve astlık ilişkisi içerisinde olmadığı neticesine varılmıştır. Teşkilat Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin yasama yetkisinin genelliği ilkesinin Anayasal bir istisnası olduğu belirtilmiştir. Bu noktada icra Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin yasama yetkisinin genelliği ilkesi kapsamında istisna teşkil etmediği belirtilmiştir. Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin Anayasal yetkilendirme ile yürütme organının asli düzenleyici işlemi olmalarından dolayı yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesinin istisnasını teşkil etmedikleri neticesine varılmıştır.

This study aims to examine the relation of the Presidential decrees, which were brought into our legal system with the 2017 Constitutional Amendment and which is the regulatory action type of the executive body, together with the examples in the world in the field of comparative law, and its legal nature, legal regime and the principle of inalienability of legislative power. In this study, the descriptive model, one of the quantitative research methods, was used. In this sense, a wide literature review was made and the works related to the subject were examined. In this study, Presidential decrees are handled by subjecting them to a binary distinction. These are the executive presidential decrees specified in article 104/17 of the Constitution and the presidential decrees of the organization specified in article 104/9, article 106/11, article 108/4, article 118/5. As the legal nature of the Presidential decrees, it has been stated that they are the executive process in the sense of the legislative process in the substantive and material sense since they are created by direct constitutional authorization. The legal regime of the presidential decrees has been evaluated under separate headings in terms of the elements of the administrative act. At this point, it was concluded that the Presidential decrees of the organization recognized the area of authority reserved for the executive body. In the context of the hierarchy of norms, the view of the pyramid of two-faced norms was adopted and it was concluded that the law and the Presidential decrees were not in a hierarchical relationship between superiority and subordination. It has been stated that the Presidential decrees of the Organization are a constitutional exception to the principle of the generality of legislative power. At this point, it is stated that executive presidential decrees do not constitute an exception within the scope of the principle of the generality of legislative power. It has been concluded that presidential decrees do not constitute an exception to the principle of non-transferability of legislative power, since they are the main regulatory process of the executive body with constitutional authorization.