Covid-19 pandemisinde hemşirelerin ruh sağlığı: Sistematik derleme ve meta analiz

Abstract

Covid-19 pandemisi tüm dünyada geniş bir biçimde yayılmış ve sağlık profesyonelleri, özellikle de krizin ön saflarındaki hemşireler için ruh sağlığı sorunlarına neden olmuştur. Bu nedenle, etkili önlemler almak için; kaygı, uykusuzluk, tükenmişlik ve diğer birçok olumsuz duygu oranlarını belirlemek acil bir önceliktir. Bu çalışmanın amacı, Covid-19 pandemisi döneminde hemşireler arasındaki ruh sağlığı sorunlarının yaygınlığına ilişkin mevcut kanıtları sentezlemek ve analiz etmektir. Bu amaç ile PubMed, Scopus, Google Akademik ve Web of Science gibi online veri tabanları aracılığıyla 2019-2020 tarihleri arasında yayınlanan çalışmaların taraması yapıldı. Taramada, "hemşire", "ruh sağlığı", "Covid-19 pandemisi", "nurses", "mental health" ve "Covid-19 pandemic" anahtar kelimeleri kullanıldı. Toplam 30 çalışma araştırmaya dâhil edildi. Dâhil edilen çalışmaların kalite değerlendirmesinde Polit ve Beck tarafından önerilen kalite değerlendirme ölçütleri kullanıldı. Değerlendiriciler arası uyum Kappa istatistiği, etki büyüklüğü "Odds Ratio", çalışmalar arası heterojenlik Cochran'ın Q istatistiği ile hesaplandı. Yayın yanlılığını belirlemede Kendall'ın "tau b katsayısı" ve "huni grafiği" kullanıldı. Meta analize dahil edilen çalışmaların etki büyüklüğü ve yayın yanlılığı CMA 3 (Comprehensive Meta Analysis) programı kullanılarak hesaplandı. Çalışmalarda toplam 57561 örneklem mevcuttur. Rastgele etkiler modeline göre Covid-19 tanılı hastalara bakım yapan hemşirelerin pandeminin ruh sağlıkları üzerindeki genel etki büyüklüğünün 1,964 (G.A; 1,384-2,787; p <0.05) değeri ile istatiksel olarak anlamlı olduğu bulundu. Ön saflardaki hemşireler için; anksiyete, tükenmişlik ve depresyon gibi birçok olumsuz duygunun şiddetli belirtilerinin ortaya çıktığı saptandı. Bu sonuçlara göre politika yapıcılar ve yöneticilere, hemşirelerin Covid-19 pandemisi sırasında ruh sağlığı durumlarını güçlendirmeleri için etkili önlemler alması önerilmektedir.

The Covid-19 pandemic is widely spreading all over the world causing mental health problems for healthcare professionals especially frontline nurses of the crisis. It is, therefore, an immediate priority to determine rates of anxiety, insomnia and many other negative emotions in order to take efficient measures. Aim of this study is to synthesize and analyze existing evidence on the prevalence of the mental health issues among nurses during the Covid-19. A literature search was conducted through e-databases, including PubMed, Scopus, Google Scholar and Web of Science up to December 10th, 2020. Search procedure was based by using keywords for "nurses", "mental health", "Covid-19 pandemic", "hemşire", "ruh sağlığı" and "Covid-19 pandemisi". Quality assessment criteria suggested by Polit and Beck were used in the quality assessment of the included studies. Inter-rater harmony was calculated with Kappa statistics, effect size "Odds Ratio", heterogeneity between studies with Cochran's Q statistics. Kendall's "tau b coefficient" and "funnel plot" were used to determine publication bias. A total of 30 studies were included in the study. There were 57555 samples in total in the studies. According to the random effects model, it was found that the overall effect size of the pandemic on the mental health of nurses caring for patients diagnosed with Covid-19 was statistically significant with a value of 1,964 (G.A; 1,384-2,787; p <0.05). Severe symptoms of many negative emotions such as anxiety and depression emerged for frontline nurses. Policymakers and managers to apply efficient measures for nurses to empower their mental health status during Covid-19.