Türkiye'de dezavantajlı kesimlere yapılan sosyal yardımlarda mevcut durumun değerlendirilmesi ve yeni bir sosyal servis modeli önerisi: Küçükçekmece ilçesi örneği

Abstract

Bu araştırmanın amacı Türkiye'de dezavantajlı kesimlere yönelik sosyal yardımların değerlendirilmesi ve yeni bir sosyal servis modeli önerisi ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları oluşturmuştur. Çalışma grubu ise Küçükçekmece SYD Vakfı olarak belirlenmiş olup 12 Mütevelli Heyet Üyesi arasından belirlenen 5, 27 personel arasından belirlenen 11 personelin katılımından oluşmuştur. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış ve derinlemesine mülakat tekniği çerçevesinde veri toplama süreci gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda; Türkiye'de dezavantajlı kesimlere yönelik sosyal yardımlarda mevcut durumun ulaşılabilirlik, yardım kategorilerinin çeşitliliği, merkezi bilgi sistemi ve değişim yönünden güçlü olduğu; yardımda tekrara düşme, sosyal yardım bağımlılığı, kalıcı çözümlerin üretilememesi, uygulamada koordinasyon açısından zayıf olduğu değerlendirilmiştir. Covid-19 ile mücadele sürecinde, ihtiyaç sahibi hanelere ulaşmada en önemli kurumlardan birinin SYD Vakıfları olduğu saptanmıştır. Araştırma katılımcılarının tamamının, SYD Vakıflarının kurucusunun 3294 sayılı Kanun kapsamında devlet olduğunu ve kurumsal yapının kamu tarafından belirlenmesine karşın kamu kurumu olmadıklarını belirtmesi dikkat çekmiştir. Sosyal servis birimi, SYD Vakıflarının günümüz koşullarına uygun biçimde yapılandırılması için bir dönüşüm aracı olarak görülmektedir. Sosyal servis biriminin, SYD Vakıflarında kurumsal bir yapının oluşturulması ve bilimsel, sistematik çalışmalar yapılabilmesinin temeli olarak görüldüğü değerlendirilmiştir. Önerilen sosyal servis modeli; SYD Vakıflarının kamu kurumu olması, alanında uzman kişilerden oluşması, çalışacak personelin merkezi atama ve merkezi mülakat ile belirlenmesi, kırılgan grupların muhatap birimi olarak öne çıkması, SYD Vakıfları arasında koordinasyonu sağlaması, yerel aktörlerle iş birliği içerisinde olması esaslarına dayanmaktadır.

The aim of this research is to examine social support for disadvantageous populations in Turkey and propose a new social service paradigm. The study's population included Social Assistance and Solidarity Foundations. On the other hand, 12 members of the Board of Trustees and 27 employees from the Kucukcekmece District of Istanbul's Social Assistance and Solidarity Foundation the sample included 12 personnel chosen from among 5 members of the 11 Board of Trustees and 27 staff. Critical case sampling, which is amongst the purposeful sampling methods, was used to determine the sample. The data was collected using a semi-structured interview form created by the researcher. The legal status of Foundations of Social Help and Solidarity has been declared as not a public foundation, despite the fact that its founder is the state under Law numbered 3294 and the institutional structure is determined by the public. The Foundations of Social Help and Solidarity's social service division is considered as a transformation mechanism for them to be structured in line with current situations. It has been evaluated that Social Assistance and Solidarity Foundations have an important role in reaching those in need during the fight against Covid-19. For the proposed social service model; It has been evaluated that Social Assistance and Solidarity Foundations should be public institutions and cooperate with local actors.