İstanbul bölgesi bilgisayar, yazılım ve video oyun sektörünün bugünü ve geleceği

Abstract

Önsöz Yazılım ve video oyun sektörü dünyada ve ülkemizde taşımış olduğu potansiyel bakımından önemli bir yere sahiptir. Ülkemizde yetişen genç nüfus ve günümüz eğitim sisteminde bilgi ve iletişim teknolojilerini yoğun kullanmaları bu potansiyeli destekleyici niteliktedir. Eğitim, sağlık, turizm, savunma sanayi, otomotiv, tekstil, makine gibi birçok sektörde etkin olarak kullanılan yazılımların yayılımının tespit edilmesi, mevcut potansiyelin doğru yönlendirilmesi ve günümüzün okunması açısından önemlidir. Son yıllarda eğitim alanında da etkin bir duruma gelen eğitsel oyunlar mevcut ticari oyunlara daha da geniş bir alan oluşturmuştur. Hem yazılım sektörü geneli hem de video oyun sektörü ile ilgili olarak sektörün mevcut durumunu sorunları ile belirlemek ve sektörün geleceğini yönlendirebilmek için birçok çalışma gerçekleştirilmiş ve strateji eylem planı oluşturulmuştur. Bununla birlikte, Türkiye yazılım ve video oyun sektörünün en önemli merkezi olduğunu rahatlıkla söyleyebileceğimiz İstanbul özelinde yapılmış bir çalışma mevcut değildir. Bu konuda bir çalışma olmamakla birlikte, yazılım sektörünün Türkiye’nin dünyaya açılan penceresi olan İstanbul bölgesindeki durumunun tespitinin, yazılım alanına olan yatırımları ve ihracatı teşvik edeceği ve İstanbul bölgesinden elde edilen verilerle sektöre ilgi duyanlara daha berrak bir ufuk açılabileceği düşünülmüştür. Bu amaçlarla, bu proje ile birlikte İstanbul bölgesinde seçilen bir örneklem grubuna, anket yapılarak ve açık uçlu sorular sorularak toplanan verilerin analizi gerçekleştirilmiştir. Sonrasında gerçekleştirilen çalıştaylar ile birlikte elde edilen verilerin değerlendirmesi yapılmış, genelde yazılım sektörünün, özelde de video oyun sektörünün mevcut durumunun ve sektörün geleceğine yönelik tespitlerde bulunulmuş ve bu sonuç raporu hazırlanmıştır.

Yönetici Özeti: Bu rapor, İstanbul Bölgesi’ndeki yazılım ve oyun video sektörü mevcut durumunu belirlemek ve geleceğine ışık tutmak amacı ile hazırlanmıştır. Çalışma kapsamında biri sübjektif değerlendirmeye dayalı, diğeri ise bilgi toplama amaçlı olarak gerçekleştirilen iki anketin sonuçları yer almaktadır. Sektör temsilcileri ile gerçekleştirilen çalıştaylar ile birlikte elde edilen bilgiler değerlendirilerek rapora yansıtılmıştır. Yapılan anket çalışmaları ve çalıştaylar ile birlikte İstanbul bölgesi yazılım ve video oyun sektörü ile ilgili detaylı bilgiler, sorunlar ve çözüm önerileri tespit edilerek raporun ilgili bölümlerinde detaylı olarak sunulmuştur. Elde edilen sonuçlardan dikkat çekilmesi gereken hususlardan bir tanesi sektörde nitelikli eleman ihtiyacı olduğu hususudur. Çok fazla sayıda mühendis yetiştirilmesine ve istihdam edilmesine rağmen, teknik yetkinliğe, Ar-Ge tecrübesine ve yenilikçi özelliklere sahip çalışan sayısı ile ilgili sıkıntılı bir durum mevcuttur. Bu sorunun aşılmasında, teknoparklarda üniversite ve sanayi işbirliklerinin artırılmasının ve tam zamanlı yüksek lisans / doktora öğrencilerinin sayısının artırılmasının etkin bir çözüm olacağı düşünülmektedir. Sektörde önemli sorunlardan bir tanesi nitelikli ara eleman ihtiyacıdır. Ön lisans mezunları ile ilgili önyargıların aşılması, programlarının güçlendirilmesi ve bu konuda kamuda var olan kısıtlamaların kaldırılması öneriler arasındadır. Sektörde insan kaynakları açısından önemli ve olumlu bir gelişme ise firmalarımızda yüksek lisans ve özellikle doktora mezun sayısının oldukça artmış olmasıdır. Sektörde oluşmuş olan genel kanaat milli yazılımların ve milli markaların oluşturulması ihtiyacıdır. Mevcut durumda ise sektörün çoğunlukla yabancı yazılımların uyarlamalarının gerçekleştirildiği veya bu yazılımların yerli versiyonlarının oluşturulmaya çalışıldığı yönündedir. Ülkemizdeki millileşme rüzgarının bu sektörü de etkileyeceği, sektörde var olan genel kanaatlerden bir tanesidir. Sektörde milli yazılımlara sağlanan desteklerin devam ederek çoğalması ve özel sektörde de milli yazılımlara olan ilginin artması beklenmektedir. Sektörde yer alan firmaların büyük kısmı yurtiçi ve yurtdışı stratejik ortaklıklar kurma konusunda oldukça geri kalmaktadır. Bu konu bütüncül olarak yazılım stratejisi eylem planında ele alınması gereken konulardan biri olmalıdır. Sektörde çok az firma doğrudan son kullanıcıyı müşteri hedef kitlesi olarak belirlemiştir. Doğrudan son kullanıcıyı hedefleyecek firma sayısının artırılmasını sağlayacak aksiyonların gerçekleştirilmesi sektöre faydalı olabilir. Ulaşılan önemli sonuçlardan bir tanesi de kamunun sağladığı proje destekleri ile ilgilidir. Sektör genel olarak kamu desteklerine ulaşmanın zor ve zahmetli olduğunu düşünmektedir. Destek süreçlerinin gözden geçirilerek kontrol odaklı değil, destek odaklı ve bürokratik olmayan bir yapıya kavuşturulması genel bir beklentidir. Bu çalışma ile ulaşılan önemli sonuçlardan bir tanesi de video oyun sektörü ile ilgilidir. Video oyun sektörü hızla büyüyen ve istihdam olanakları oldukça yüksek olan bir sektördür. Gerektirdiği beceriler ve değişen yapısı sebebiyle henüz geç kalmadığımız ve rekabet avantajı kazanabileceğimiz bir sektör olarak öne çıkmaktadır. Video oyun sektörü için özel bir eylem strateji planı hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. Yapılan çalışmada öne çıkan önerilerden bir tanesi de Teknoparklar ile ilgilidir. Sektör, teknoparkların çok önemli bir işlevi yerine getirdiğini düşünmektedir. Bununla birlikte, teknoparkların firmalara hem idari, yönetsel hem de pazarlama tanıtım destekleri sunacak şekilde yeniden yapılandırılmaları gerektiği öne çıkan önerilerden olmuştur. Yeni teknoparkların bir tema ile özel hedef alanlar belirlenerek kurulmaları sektörde genel bir beklentidir.