Geriatrik değerlendirme : değerlendirme modelleri

Abstract

Bu Bölümde Neler Öğreneceğiz? Bu bölümde, öncelikle geriatrik değerlendirmede hedef kitle, amaçlar ve geriatrik değerlendirmeye duyulan gereksinim konuları ele alınacak, geriatrik değerlendirmede farklı yaklaşım ve modellerden kısaca söz edilecek; ardından temel değerlendirme alanları fiziksel değerlendirme ve fonksiyonel değerlendirme ana başlıklarında incelenecektir. Fiziksel değerlendirme ana başlığının altında sağlık durumunun değerlendirilmesi ve fiziksel muayene ve incelemeler; fonksiyonel değerlendirme ana başlığının altında SPICES, FANCAPES modelleri anlatılacaktır. Son olarak yaşlılarda nörokognitif değerlendirme anlatılacak, EASYCare Geriatrik Değerlendirme Modeli’ne geniş olarak, Kapsamlı Geriatrik Değerlendirme Modeli ise bu kitabın başka bir bölümünde anlatılacağı için kısaca yer verilecektir. GİRİŞ: Yaşlı bireyin değerlendirilmesi, hem yaşlanmanın doğal sonucu olarak ortaya çıkan ve birbiri ile etkileşim halinde olan fizyolojik ve psikolojik değişiklikler, fonksiyonel yetersizlikler, bu yaş grubunda çokça görülen ve genellikle de birden fazla görülen kronik hastalıklar hem de sosyal ve ekonomik yetersizlikler vb nedenlerle güç olmakla birlikte gereklidir, zorunludur. Değerlendirme yaşlının kendi evinde, huzurevinde, bakımevinde, poliklinikte veya hastanede yapılabilir. Yaşlı bireylerin değerlendirilmesi genç ve erişkinlerden daha fazla zaman gerektirir. Bu nedenle sabırlı olmak, yaşlıyı yormamak için kısa aralar vermek, sorular sormak ve yaşamın ileri dönemlerinde meydana gelen değişiklikleri iyi bilmek gerekir. Yaşlının geriatri/gerontoloji konusunda bilgili ve deneyimli biri tarafından değerlendirilmesi gerektiği bildirilmektedir, ancak her zaman tecrübeli bir çalışan bulunması mümkün değildir. Bu nedenle sabır göstermek, yaşlılıkta oluşan değişiklikleri bilmek ve uygun yöntem ve araçları kullanılarak değerlendirme yapmak en doğru sonucu almak açısından önemlidir. Yaşlıda fiziksel, mental, sosyal ve fonksiyonel değerlendirmelerin belirli aralarla yapılması değişimleri görmek açısından önem arzeder.