İslam toplumunun ekonomik strüktürü: eleştirel bir değerlendirme
Citation
Acar, M. (2022). İslam Toplumunun Ekonomik Strüktürü: Eleştirel Bir Değerlendirme. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi (İEFD), 8 (1), 99-134. DOI: 10.54863/jief.1026192Abstract
Yakın geçmişte kaybettiğimiz Sezai Karakoç hiç kuşkusuz Türkiye'nin
yirminci yüzyılda yetiştirdiği en üretken şair, edebiyat ve düşünce
adamlarından biriydi. Özellikle 1960’lı ve 1970’li yıllarda çok sayıda eser
vermişti. Bu çalışmada Karakoç’un 1960’lı yılların sonlarında kaleme aldığı
İslam Toplumunun Ekonomik Strüktürü adlı eserinin eleştirel bir
değerlendirmesi yapılmaktadır. Esas itibariyle bir kapitalizm ve komünizm
eleştirisi olan eserde yazar İslam’ın bunlardan çok daha üstün bir
alternatif olduğunu ortaya koymaya çalışmaktadır.
Şairler, sanatçılar ve düşünce insanlarının eserlerini değerlendirirken iki
yanlıştan birine düşmekten kaçınmalıdır. Yazarın veya eserin siyasi, dini
veya ideolojik saiklerle aşırı yüceltilmesi bir aşırılık; buna karşılık eserin
üretildiği koşulların göz ardı edilmesi başka bir aşırılıktır. Doğrusu, yazarın
çabasının takdir edilmesi, ama eserin eleştirel bir değerlendirmeye tabi
tutulmasıdır. İslam Toplumunun Ekonomik Strüktürü, Soğuk Savaşın
devam ettiği, “68 Kuşağı”nın Batılı kapitalist rejimlere karşı kitlesel tepkiler
gösterdiği, komünizmden umutların henüz kesilmediği, Türkiye'nin
komünizm tehlikesine karşı Batılı kapitalist blok içinde kendine yer
edinmeye çalıştığı bir dönemde kaleme alınmıştır. Eserin kapitalist ve
komünist modellere öykünmek yerine kendi tarihsel birikimimize dayalı
İslami bir model geliştirme ana fikri makul bir fikirdir. Ancak eser bu ana
fikri temellendirmek için kapitalist ve komünist modeller üzerinden Batı
dünyasını olumsuz anlamda aşırı genellemelere tabi tutmakta,
indirgemeci bir yaklaşım sergilemektedir. İslam dünyasıyla ilgili olarak ise
olumlu aşırı genellemelerle fazlasıyla tozpembe bir tablo çizmektedir. Bu
çalışma eserin kritik bir değerlendirmesini yapmakta ve son tahlilde asıl
tercihin kapitalizm, komünizm ve İslam arasında değil, devletçikumandacı sistem ile serbest piyasacı sistem arasında yapılacak bir tercih
olduğunu vurgulamaktadır. Sezai Karakoc is no doubt one of the most prolific poets and
thinkers of Turkey. He has authored many works (poems and essays)
especially in the 1960s and 1970s. This study critically evaluates his
famous work Islam Toplumunun Ekonomik Strüktürü [Economic
Structure of Islamic Society] written in the late 1960s. The book is
essentially a criticism of capitalism and communism. Based on his
criticism of these systems, the author tries to show that Islam is a
much better alternative. We should abstain from two possible
mistakes when evaluating the works of poets, artists, scholars and
thinkers: extreme glorification of the author or his/her work based
on political, religious or ideological motives; or, going to the other
extreme and despising or looking down on them through a
retrospective reading by neglecting the social, political and
historical conditions in which the work is produced. The right
attitude is critically evaluating the work while appreciating the effort
of the author. Economic Structure of Islamic Society was written
during the Cold War where the so-called “the Generation 68”
objected capitalist regimes through massive demonstrations, hopes
for communism were still alive, and Turkey was trying to find herself
a seat in the capitalist bloc. The main idea of the book, i.e., instead
of emulating capitalist or communist models, we can develop our
own “Islamic” model based on our historical background, is quite
acceptable. However, in order to ground this idea, the book very
often had recourse to wild generalizations and reductionism
depicting a negative portrayal of the West via criticism of capitalism
and communism. On the contrary, for the Muslim world it adopts
wild generalizations to depict an ultra-positive portrayal. After
critically evaluating the book, this article brings forward that the real
choice is not between Islam and capitalism or communism, but
rather between command system and free market system.
Source
İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi / Journal of Islamic Economics and FinanceVolume
8Issue
1Collections
Related items
Showing items related by title, author, creator and subject.
-
İmam Hatip liselerinde okutulan İslâm Kültür ve Medeniyeti dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre incelenmesi
Aydın, Faruk (İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, 2021)İslâm medeniyeti, alemlere rahmet olarak gönderilen İslâm peygamberi Hz. Muhammed (s.a.v.) ile tarih sahnesine taşınan vahiy şekillendirdiği aklın inşa ettiği bir medeniyet tecrübesidir. İmam Hatip Liselerinin 12. sınıflarında ... -
Istisnaa maaküs
Nawahdh, Hamza Rafıq Mohammad (İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, 2017)Bu tez konusu ters istisna' (istisna' el makus) akitlerinin ki bu akit türü modern akitlerden sayılmaktadır.Günümüz bankaları arasından Dubai İslam bankası ve Ebu Zabi bankasının uyguladığı bu akdi tanıtıp problemlerini ... -
Underpinnings of Islamic Economics Banking and Finance
Awais, Muhammad; Bhatti, Omar Khalid; Yumuşak, İbrahim Güran (Aurap Publications, 2018)Do you find yourself unable to understand the basics of Islamic Banking and Finance? Do you need help overcoming the issues regarding Economic System of Islam? Clueless about how modes of Islamic Finance works? This book ...