Siyasette cinsiyet kotası: AKP ve CHP örnekleri

Abstract

Bu çalışma kendisini muhafazakar olarak tanımlayan Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ile kendisini sosyal-demokrat tanımlayan Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) cinsiyet kotası politikalarına yaklaşımlarını ele almaktadır. Araştşrmada iki partinin tüzükleri, düzenli yayınları incelenmiş, farklı siyasi görüşte iki gazetenin taraması yapılmış, her iki partiden değişik hiyerarşi seviyelerinden toplam 53 kadın ve erkek siyasetçiyle görüşülmüştür. AKP tüzüğünde cinsiyet kotası olmamakla beraber, kadın siyasetçilere parti başkanının sözel desteği vardır ve pratikte uygulanmaktadır. CHP tüzüğünde uzun yıllardır 25% olarak var olan cinsiyet kotası, 2012’de 33%’e yükseltilmiştir. Tüzükte cinsiyet kotası olması nedeniyle CHP söyleminde cinsiyet kotasından bahsetmezken, AKP ise niçin kotaya karşı olduğunu ısrarla açıklamaktadır. Yapılan röportajlara göre, AKP’li her 2 kadından 1’i ve her 4 erkekten 1’i, CHP’de ise, her 4 siyasetçiden 3’ü kotayı desteklemektedir. İdeolojik olarak farklı olduklarını iddia etseler de, AKP ve CHP’de karar mekanizmalarına seçilmiş kadınların oranları arasında, belirgin bir farklılık yoktur. Çalışmada Türkiye’de merkez-sağ ve merkez-soldaki siyasal partilerin, kadın kotasına yaklaşımları söylemlerinde birbirlerinden farklı olsa bile, bu yaklaşımların uygulamadaki sonuçları birbirine benzer nitelikte olduğu iddiası doğrulanmıştır. Ayrıca bu çalışma, literatürde geçen, sol partilerin artık kadın temsiliyetini destekleyen tek partiler olamadığı verisini de desteklemektedir.

This paper portrays how the Justice and Development Party (JDP) that defines itself as conservativedemocrat and the Republican People’s Party (RPP) that defines itself as social-democrat approach gender quotas in politics. The research data come from the party statutes, party publications, two ideologically different dailies and 53 interviews conducted at various hierarchy levels of the two parties. The JDP does not mention explicitly any gender quotas in its statutes, but the party chairman supports female politicians verbally and this overt support translates also into practice. The 25% gender quota that existed in the statutes of the RPP for many years became 33% in 2012. Gender quotas are already covered in the RPP’s statutes, and hence they do not take a substantial role in the party discourse. In contrary, for the JDP, the lack of explicitly called out quotas represent an issue i.e. the party is pushed to explain why it is against. According to the interviews, 1 out of 2 women and 1 out of 4 men in the JDP support gender quotas. In the RPP, 3 out of 4 politicians support gender quotas. Even though the two parties argue that they are ideologically different, there is no significant difference in the number of women elected into the decision-making mechanisms.The argument that, in Turkey, even though political parties from the center-right and center-left have a different approach to gender quotas in politics, the implementation of these approaches has similar results, is justified. Also, this article suppports the literature data mentioning that the left parties may no longer be the only parties to support women’s representation.