Ubeydullah Ahrâr’ın Fıkarât İsimli Eseri Çerçevesinde Tevhide Dâir Kabulleri

Abstract

Sûfîlerin tevhid anlayışında vahdet-i vucûd ve vahdet-i şuhûd şeklinde iki fikrin olduğu ve Nakşibendiyye Tarîkati’ndeki tevhîde dâir hâkim kanaatin ise son birkaç asırdır vahdet-i şuhûd olduğu mâlumdur. Ancak kuruluşundan îtibâren Nakşibendî şeyhlerinin tamâmının bu kanaati benimsediğini söylemek mümkün gözükmemektedir. Bilakis İmâm-ı Rabbânî öncesindeki Nakşibendîlerin büyük bir kısmının vahdet-i vücuda yakın olduğu söylenegelmektedir. Nakşibendî Tarîkati’nin 9/15. asırdaki etkili şeyhlerinden biri olan Hâce Ubeydullah Ahrâr’ın da bunlardan biri olduğu söylenmektedir. Bu makāle, Ahrâr’ın tevhid hakkındaki kabullerini ortaya koymak hedefindedir. Çalışmanın bu husustaki temel kaynağı ise Ahrâr’ın tevhîde dâir kanaatlerini ihtivâ etmekle bilinen Fıkarât isimli eseridir.

It is known that Sufis had two ideas in the understanding of tawheed, namely wahdat al-wujud and wahdat al-shuhud and the widespread opinion about tawhid for the last few centuries in the ‎Naqshbandi Order is wahdat al-shuhud. However, it does not seem possible to say that all of the Naqshbandi sheikhs since its foundation embraced this opinion. On the contrary, it is said that most of the Naqshbandis before Imam Rabbani are close to the wahdat al-wujud. Khwaja Ubaydallah Ahrar, one of the influential sheikhs of the Naqshbandi Order in the 9/15th century, is also said to be one of them. This article aims to reveal Ahrar's acceptances about tawheed. The main source of the study in this topic is Ahrar's work titled Fiqarat, which is known for containing his ideas about tawheed.