Hâlidîliğin Kollarından Biri Olarak Haznevîlik ve Ahmed Haznevî

Abstract

Ahmed Haznevî (ö. 1950) Hâlidîliğin kollarından biri olan Hazneviyye’nin kurucusu ve İslâm dünyasının önde gelen tanınmış şahsiyetlerinden biridir. Çok iyi bir medrese tahsili gördüğü anlaşılan ve Şâh-ı Hazne lakabıyla meşhur Ahmed Haznevî, talebelik yıllarında tasavvufa ilgi duymuş ve bunun üzerine mürşidi Muhammed Ziyâeddîn Nûrşînî’nin (ö. 1924) dergâhına gidip kendisine intisap etmiştir. Seyr u sülûkunu tamamladıktan sonra şeyhi tarafından kendisine hilafet verilmiş ve irşâd amacıyla Hazne’ye gönderilmiştir. Hazne, Suriye’nin kuzeyinde bulunan Kamışlı kentine bağlı bir beldedir. Zaman içinde Ahmed Haznevî’nin etki alanının genişlemesiyle birlikte, Nakşbendiyye-i Hâlidiyye tarikatında kendisine nispet edilen bir kol oluşmuştur. Ahmed Haznevî’nin vefatının ardından posta geçen her bir mürşid de kendi imkânları çerçevesinde tarikatın neşri için çalışmış, onların da bu gayreti neticesinde zaman içinde Haznevîliğin adı dünyanın birçok yerinde duyulmaya başlamıştır. Bu makalede, çeşitli kesimlerden yoğun ilgi gördüğü tespit edilen, Nakşbendiyye-i Hâlidiyye’nin muâsır bir kolu olan Haznevîlik ve kurucusu Ahmed Haznevî konu edilecektir.

Ahmad al-Khaznawî (d. 1950) is the founder of the Khaznawiyya as a branch of Khalidiyya and one of the prominent figures in the Islamic world. Ahmad al-Khaznawî, famous for his nickname Shah-i Hazne, which is understood having a very good madrasah education, was interested in Sufism during his student years, and then he went to his mentor Mohammed Diyauddin Norşînî (d. 1924) to join Mullah Norşini’s educational circles. After completing the voyage of Seyr-u Süluk (spiritual path), he was named the successor by his sheikh and was sent to Hazne for guidance. Hazne is a town in Kamishli, Syria. Ahmad al-Khaznawi's domain in time with its expansion, a branch was formed in the Naqshbandiyya-Khalidiyya order. After the death of Ahmad al-Khaznawî, each murshid, who were sent their posts, worked for the order's publication within the framework of their own capabilities. As a result of their efforts, the name of the Khaznawiyya branch become known in many parts of the World, and started attracting great interest from various segments of the World societies’. In this work, Ahmad al-Khaznawi, the founder of the Khaznawiyya, a contemporary branch of Naqshbandi order is examined.