تنظيم الزكاة من أجل تنمية الاستثمار : بين الواقع و التحديات

Abstract

يهدف هذا البحث لتبيين دور تنظيم الزكاة في تنمية الاقتصاد و إنعاش الاستثمار و ذلك عن طريق تسيير و إدارة شؤونها عبر مؤسسات متخصصة تصرف فيها الزكاة بكل أمانة و مصداقية. تعتمد منهاجية هاته الورقة على دراسة الشق النظري و التطبيقي من خلال الاستدلال برأي الفقهاء و تبيين الأثر الاقتصادي لاستثمار أموال الزكاة، و عرض تجارب رائدة لأربع دول إسلامية في تنظيم الزكاة . كما أن هذا البحث يلخص التحديات التي تواجه تنظيم الزكاة في العالم الإسلامي مستعرضا بعض الحلول لمواجهتها. توصل هذا البحث إلى أن تنظيم الزكاة يلعب دورا مهما في تنمية الاقتصاد حيث حققت هاته الصناديق نجاحا في تقليص معدل الفقر عن طريق خلق مشاريع استثمارية تمكن من إخراج الفقير من عتبة الفقر نحو تحصيل الاكتفاء الذاتي مساهمة بذلك في خلق فرص الشغل و تأمين مورد مالي ثابت و دائم للمستحقين.

Bu çalışma، Zekâtın idare ve yönetiminin، harcamaları güvenilir ve dürüstçe yapacak uzman kuruluşlar tarafından yapıldığında، iktisadi kalkınma ve yatırımların artmasındaki rolünü ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmanın yöntemi teorik ve pratik araştırmaya dayanmaktadır. Bu kapsamda İslam Âlimlerinin görüşlerinden çıkarımlar yapılmış، zekât mallarının yatırıma dönüştürülmesinin iktisadi etkileri ortaya konmuş ve Zekâtın yönetimi hususunda dört İslam ülkesinin kayda değer uygulamaları sunulmuştur. Ayrıca، İslam ülkelerinde Zekât yönetiminin karşılaştığı zorluklar ve çözüm önerileri özet halinde verilmiştir. Çalışmada Zekât yönetiminin iktisadi kalkınmada önemli bir role sahip olduğu; kişileri yoksulluktan kurtaracak ve kendi kendine yeter seviyeye ulaştıracak yatırım projeleri geliştirmek suretiyle fakirliğin azaltılmasında Zekât fonlarının başarılı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Böylece bu fonlar، kişilerin iş imkanlarına kavuşmalarına، sabit ve daimi bir gelir teminine katkı vermiş olacaktır.

The Zakat is an important financial instrument of Islamic economic, which can achieve society benefits if it can be used effectively in the economic and financial systems. This may reduce the poverty by creating job opportunities for people. This paper presents a theoretical approach and an empirical study that demonstrate how the institutionalization of one of the most important Islamic economic principle, Zakat, can promote investment by achieving an ideal distribution of wealth. Also , this paper aims to propose some recommendations to improve the management of Zakat.