Silvia Federici, Caliban ve Cadı: Kadınlar Beden ve İlksel Birikim

Abstract

‘‘İnançsız, korkusuz, uyumsuz, kusurlu bir yaratık,’’ (17.yy Fransa’da kadınlar için kullanılan bir deyiş ). İtalyan bir feminist, eylemci ve bilim insanı olan Silvia Federici’nin (2014) Caliban ve Cadı isimli eseri önce bir insan sonra da bir kadın olarak tarafımca kadınlık tarihi açısından üzerinde düşünmeye değerdir. Analitik biçimde bir tarihe ışık tutması kitabın alanındaki önemini ve gücünü kanıtlamaktadır.16. ve 17. yy Avrupa’sında dünya üzerinde kurulmaya çalışılan yeni düzen olan kapitalizm uğruna bedenleri üzerinden kadınlara çeşitli bahanelerle yapılan saldırıları gözler önüne sunması, tarihin karanlık sayfalarının aydınlanmasını sağlaması ve günümüzün kapitalist dünyasını daha iyi anlayabilmemize yardımcı olması bakımından Caliban ve Cadı isimli eser çok önem arz etmektedir. Cadı avlarının üzerinden yaklaşık olarak beş yüz yıl geçmiş olmasına rağmen günümüzde de geçmiştekilere benzer saldırıların ve sindirme politikalarının çok çeşitli yöntemlerle kadınlar ve bedenleri üzerinden halen devam etmesi şimdi hiç de şaşırtıcı gelmemektedir. Kitap, çeşitli yöntemlerle kadın bedenini kontrol etme girişimlerinin pek çok cepheye yayıldığını bugün de karşılaştığımız örneklerle gözler önüne sermektedir. Kitap kapitalizme geçiş sürecinde “kadın bedeni ve yaşamı” üzerinden “emek gücü ve mülkiyet hakkı” konusunda kadını ele alınmaktadır. Cadı avlarının belli bir sınıf ve cinsel kimliğe karşı gerçekleştirildiğini gösteren en önemli kanıt, cadı olarak suçlananların büyük bir kısmının toplumun içindeki yoksul köylü kadınlar olması, suçlayanların da nüfuz sahibi, toplumda sözü geçen büyük toprak sahibi zengin erkekler olmasıdır.