Modern iktisat-finans geleneği ve Osmanlılar

Abstract

Batı Avrupalı uluslar XV. yüzyılın sonlarından itibaren Asya, Afrika ve Amerika kıtalarında giderek iktisadi alandaki etkinliklerini arttırdılar. Bu süreçte merkantilizmden liberal ve sosyalist iktisat anlayışlarına kadar Avrupa merkezli olarak ortaya çıkan modern iktisat bilimi de neredeyse tüm dünyayı etkiledi. Osmanlılar da tabiatıyla bu süreçten etkilendiler. Ancak erken modern dönemden başlamak üzere Avrupa merkezli bu modern iktisat anlayışına en anlamlı ve kuşatıcı alternatif tasavvurun Avrupalılarla komşu olan ve dünya ekonomisinde giderek etkili olan bu uluslarla ticari ve iktisadi alandaki ilişkilerini de arttırak devam ettiren Osmanlılar tarafından geliştirildiği söylenebilir. Bu makalede modern iktisat ve finans anlayışının ortaya çıkışı ve gelişimi sürecinde Osmanlıların bu alandaki tasavvur ve yaklaşımları tartışılmaktadır. Osmanlıların bu alandaki birikiminin keşf ve tespitinin günümüz alternatif iktisat ve finans çalışmalarına önemli ve anlamlı bir açılım ve zenginlik katacağında şüphe yoktur

Western European nations increased their economic activities in Asia, Africa and the Americas from the late 15th century onwards. Modern economics, from the mercantilism to the liberal and socialist economics, which emerged as Europe-centered, also influenced almost the whole world. The Ottomans were also naturally influenced from this process. However, it could be said that the most meaningful and encompassing alternative to this Eurocentric modern economic concept was introduced by the Ottomans, who continued to increase their commercial and economic relations with these nations, which were the neighboring to the Europeans. In this article, the ideas and approaches of the Ottomans in this area are discussed in the process of the emergence and development of modern economics and finance. There is no doubt that the discovery and detection of the heritage of the Ottomans in this area will have a significant and meaningful opening and richness in contemporary alternative economics and finance studies.