Konya camilerindeki örtü sisteminin Anadolu Selçuklu ve Osmanlı döneminde gelişimi

Abstract

Camiler İslam kentinin en belirgin yapılarıdır. Bu yapıların tarihsel süreçte biçimlenişi dönemin mimari özelliğine de yön vermektedir. Camilerde üst örtü sistemi ve kubbe mekân kurgusunun önemli öğesi olmuştur. Anadolu Selçuklu dönemi cami yapılarında tek kubbeli düzenleme Osmanlı döneminde geliştirilerek merkezi kubbeli ve yan sahınlı düzenlemelere ulaşmıştır. Günümüz cami mimarisi de tarihsel süreçteki gelişmelerden etkilenmekte ve modern üst örtü sistemlerinin denendiği görülmektedir. Konya kenti prehistorik dönemlerden günümüze kadar önemli uygarlıklara ev sahipliği yapmış olmasıyla birlikte Anadolu Selçuklu Devleti’nin de uzun yıllar boyunca başkenti olmuştur. Bu döneme ait ve günümüze ulaşmış mescit yapıları Anadolu’daki diğer kentlere göre sayıca daha fazladır. Osmanlı döneminde de şehir önemini kaybetmemiş olup, manevi değeri günümüzde de devam etmektedir. Bu döneme ait cami yapılarının Anadolu Selçuklu dönemi camileri ile bir arada bulunması üst örtü sistemlerinin karşılaştırılmasını sağlamakta ve kronolojik olarak gelişimi izlenebilmektedir.

Mosques are the most specific structures of the Islamic city. The formation of these buildings in history also gives direction to the architectural character of the period. The top cover system and the dome have been important elements of the space organization. In the mosques of the Anatolian Seljuk period, the single-dome arrangement was developed in the Ottoman period and reached the central domes and side naves. Today's mosque architecture is also affected by the developments in the historical process and it is seen that modern top covering systems are experienced. Konya had hosted important civilizations from prehistoric times to the present and had been the capital of the Anatolian Seljuk State for many years. The number of mosque structures belonging to this period and reaching the present day is higher than other cities in Anatolia. The city did not lose its importance in the Ottoman period, and its spiritual value continues today. The coexistence of mosque structures of this period with the mosques of the Anatolian Seljuk period enables a comparison of the cover systems and its development chronologically.